Umowa pośrednictwa sprzedaży nieruchomości
Obrót nieruchomościami
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności - Kodeks cywilny (KC art. 46). Właściciel może wyzbyć się własności nieruchomości przez to, że się jej zrzeknie (KC art. 179).
Umowa sprzedaży nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego (KC art. 158) pod rygorem jej nieważności. Stronami umowy sprzedaży nieruchomości są sprzedający i kupujący, każda ze stron może być reprezentowana przez osoby mające do tego typu działań stosowne pełnomocnictwo szczególne. Pełnomocnictwo to dokument upoważniający osobę do reprezentowania i podejmowania działań w imieniu drugiej osoby. Pełnomocnictwo szczególne do sprzedaży nieruchomości powinno być udzielone na piśmie w formie aktu notarialnego (KC art. 158) sporządzonego przez notariusza, może zostać odwołane w każdym czasie, a wygasa w przypadku śmierci mocodawcy (właściciela nieruchomości) lub pełnomocnika.
Sprzedający nieruchomość chce ją szybko sprzedać, a kupujący tanio kupić. Co może więc zrobić właściciel nieruchomości, aby ją szybko sprzedać? Zastanówmy się, jak skorzystać z usług licencjonowanych pośredników w obrocie nieruchomościami, zależy to m.in. od zobowiązań i postanowień zawartych w umowie pośrednictwa.
Umowa pośrednictwa sprzedaży nieruchomości
Ustawa o gospodarce nieruchomościami określa warunki w zakresie pośrednictwa (art. 179-183) - zawarcie umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami wymaga formy pisemnej lub elektronicznej pod rygorem nieważności (art. 180 ust. 3), wprowadza obowiązek ubezpieczenia oraz wymóg niekaralności (art. 180a) w stosunku do osób kierujących jak i pośredniczących w obrocie nieruchomościami.
Pośrednik w obrocie nieruchomościami podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z pośrednictwem w obrocie nieruchomościami (art. 181 ust. 3). Kopia dokumentu ubezpieczenia, o którym mowa w art. 181 ust. 3, aktualnego na dzień zawarcia umowy pośrednictwa stanowi załącznik do tej umowy. Pośrednik w obrocie nieruchomościami niezwłocznie informuje stronę umowy pośrednictwa o wszelkich zmianach danych zawartych w dokumencie ubezpieczenia i o zawarciu nowej umowy ubezpieczenia, przekazując kopię dokumentu ubezpieczenia - art. 181 ust. 3.
Ustawa nie zawiera definicji umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. Przez umowę pośrednictwa pośrednik lub przedsiębiorca, o którym mowa w art. 179a, zobowiązuje się do dokonywania dla zamawiającego czynności zmierzających do zawarcia umów wymienionych w art. 179b, a zamawiający zobowiązuje się do zapłaty pośrednikowi lub przedsiębiorcy wynagrodzenia. Umowa pośrednictwa w obrocie nieruchomościami jest umową cywilno-prawną, o świadczenie usług, dwustronnie zobowiązującą. Umowa pośrednictwa nie posiada wzorca ustawowego, do którego można by się odwołać. Zgodnie z zasadą wolności umów, w granicach wyznaczonych przez przepisy prawa oraz zasadami współżycia społecznego, strony same decydują o treści umowy. Należy więc zwrócić uwagę przy ustalaniu treści umowy i w przypadku wątpliwości radzimy skorzystać z usług znajomego prawnika. Do istotnych składników treści umowy należą zobowiązania pośrednika i zamawiającego. W umowie pośrednictwa pośrednik, zobowiązuje się do dokonywania dla zamawiającego czynności zmierzających do zawarcia umów ( m.in. umów sprzedaży, kupna, dzierżawy, wynajmu, najmu nieruchomości ), a zamawiający zobowiązuje się m.in. do zapłaty pośrednikowi wynagrodzenia. Sposób ustalenia i wysokość wynagrodzenia za czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami wynika wyłącznie z uzgodnienia pomiędzy stronami umowy pośrednictwa. W razie nieokreślenia wysokości wynagrodzenia w umowie przysługuje wynagrodzenie zwyczajowo przyjęte ze względu na rodzaj umowy końcowej. Korzystanie z usług licencjonowanych pośredników w obrocie nieruchomościami w Polsce nie jest obligatoryjne. Podpisując umowę pośrednictwa w lokalu, prowadzonej przez pośrednika działalności gospodarczej możemy przyjąć, że osoba, która nas obsługuje, jest uprawniona do działania w imieniu przedsiębiorcy ( art. 97 k.c. ). W literaturze fachowej przyjmuje się, że umowa pośrednictwa jest najbardziej zbliżona nie do umowy zlecenia, lecz do umowy agencyjnej (S. Brzeszczyńska, Umowy w obrocie nieruchomościami, C. H. Beck 2003).
„Pośrednictwo polega na wykonywaniu czynności faktycznych, a nie prawnych, pośrednik działa samodzielnie i nie ma obowiązku stosowania się do zaleceń zlecającego, bezpośrednim celem działań pośrednika nie jest wywołanie określonego skutku prawnego, lecz stworzenie warunków, w których zawarcie głównej umowy będzie możliwe, ale już z udziałem tylko samych zainteresowanych i pośrednik nabywa prawo do wynagrodzenia tylko wtedy, gdy stworzone przez niego warunki doprowadziły zainteresowanych do zawarcia takiej umowy, a zatem całe ryzyko gospodarcze spoczywa na pośredniku.” - Wyrok Sądu Najwyższego V CK 295 z 2005 r.
Pośrednik świadczy usługi objęte umową z należytą starannością, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, standardami zawodowymi pośredników w obrocie nieruchomościami oraz zasadami etyki zawodowej. Umowa pośrednictwa należy do umów opartych na zasadzie wzajemnego zaufania i powinna być skonstruowana w sposób jasny, jednakowo chroniący interesy obu stron umowy, możliwości dochodzenia swoich praw oraz obowiązki.
Pośrednik w obrocie nieruchomościami podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z pośrednictwem w obrocie nieruchomościami (art. 181 ust. 3). Kopia dokumentu ubezpieczenia, o którym mowa w art. 181 ust. 3, aktualnego na dzień zawarcia umowy pośrednictwa stanowi załącznik do tej umowy. Pośrednik w obrocie nieruchomościami niezwłocznie informuje stronę umowy pośrednictwa o wszelkich zmianach danych zawartych w dokumencie ubezpieczenia i o zawarciu nowej umowy ubezpieczenia, przekazując kopię dokumentu ubezpieczenia - art. 181 ust. 3.
Ustawa nie zawiera definicji umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. Przez umowę pośrednictwa pośrednik lub przedsiębiorca, o którym mowa w art. 179a, zobowiązuje się do dokonywania dla zamawiającego czynności zmierzających do zawarcia umów wymienionych w art. 179b, a zamawiający zobowiązuje się do zapłaty pośrednikowi lub przedsiębiorcy wynagrodzenia. Umowa pośrednictwa w obrocie nieruchomościami jest umową cywilno-prawną, o świadczenie usług, dwustronnie zobowiązującą. Umowa pośrednictwa nie posiada wzorca ustawowego, do którego można by się odwołać. Zgodnie z zasadą wolności umów, w granicach wyznaczonych przez przepisy prawa oraz zasadami współżycia społecznego, strony same decydują o treści umowy. Należy więc zwrócić uwagę przy ustalaniu treści umowy i w przypadku wątpliwości radzimy skorzystać z usług znajomego prawnika. Do istotnych składników treści umowy należą zobowiązania pośrednika i zamawiającego. W umowie pośrednictwa pośrednik, zobowiązuje się do dokonywania dla zamawiającego czynności zmierzających do zawarcia umów ( m.in. umów sprzedaży, kupna, dzierżawy, wynajmu, najmu nieruchomości ), a zamawiający zobowiązuje się m.in. do zapłaty pośrednikowi wynagrodzenia. Sposób ustalenia i wysokość wynagrodzenia za czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami wynika wyłącznie z uzgodnienia pomiędzy stronami umowy pośrednictwa. W razie nieokreślenia wysokości wynagrodzenia w umowie przysługuje wynagrodzenie zwyczajowo przyjęte ze względu na rodzaj umowy końcowej. Korzystanie z usług licencjonowanych pośredników w obrocie nieruchomościami w Polsce nie jest obligatoryjne. Podpisując umowę pośrednictwa w lokalu, prowadzonej przez pośrednika działalności gospodarczej możemy przyjąć, że osoba, która nas obsługuje, jest uprawniona do działania w imieniu przedsiębiorcy ( art. 97 k.c. ). W literaturze fachowej przyjmuje się, że umowa pośrednictwa jest najbardziej zbliżona nie do umowy zlecenia, lecz do umowy agencyjnej (S. Brzeszczyńska, Umowy w obrocie nieruchomościami, C. H. Beck 2003).
„Pośrednictwo polega na wykonywaniu czynności faktycznych, a nie prawnych, pośrednik działa samodzielnie i nie ma obowiązku stosowania się do zaleceń zlecającego, bezpośrednim celem działań pośrednika nie jest wywołanie określonego skutku prawnego, lecz stworzenie warunków, w których zawarcie głównej umowy będzie możliwe, ale już z udziałem tylko samych zainteresowanych i pośrednik nabywa prawo do wynagrodzenia tylko wtedy, gdy stworzone przez niego warunki doprowadziły zainteresowanych do zawarcia takiej umowy, a zatem całe ryzyko gospodarcze spoczywa na pośredniku.” - Wyrok Sądu Najwyższego V CK 295 z 2005 r.
Pośrednik świadczy usługi objęte umową z należytą starannością, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, standardami zawodowymi pośredników w obrocie nieruchomościami oraz zasadami etyki zawodowej. Umowa pośrednictwa należy do umów opartych na zasadzie wzajemnego zaufania i powinna być skonstruowana w sposób jasny, jednakowo chroniący interesy obu stron umowy, możliwości dochodzenia swoich praw oraz obowiązki.
Prawa przysługujące konsumentowi
Od 25 grudnia 2014 roku Ustawa o prawach konsumenta ( Dz.U. 2014 poz. 827 ) określa m.in.: prawa przysługujące konsumentowi, obowiązki przedsiębiorcy zawierającego umowę z konsumentem, zasady i tryb zawierania z konsumentem umowy w lokalu przedsiębiorcy, na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa. Z umową na odległość mamy do czynienia, gdy umowa jest zawierana bez jednoczesnej obecności obu stron, np. umowa przez Internet, umowa zawarta poza lokalem przedsiębiorstwa to umowa z konsumentem zawartą przy jednoczesnej fizycznej obecności stron w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy.
Zgodnie z ustawą przedsiębiorca - pośrednik w obrocie nieruchomościami ma obowiązek m.in.:
- poinformować o łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami,
- sposobie i terminie spełnienia świadczenia przez pośrednika,
- odpowiedzialności pośrednika,
- czasie trwania umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami,
- prawie odstąpienia od umowy (Jak wycofać się z umowy, z pośrednikiem nieruchomości? ).
Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, z wyjątkiem kosztów określonych w art. 33, art. 34 ust. 2 i art. 35. Jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy.
Ustawa o prawach konsumenta wprowadza szereg zmian w Kodeksie Cywilnym i innych przepisach prawa, zawiera również informacje dotyczące korzystania z prawa odstąpienia od umowy oraz wzór pouczenia o odstąpieniu od umowy.
Zgodnie z ustawą przedsiębiorca - pośrednik w obrocie nieruchomościami ma obowiązek m.in.:
- poinformować o łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami,
- sposobie i terminie spełnienia świadczenia przez pośrednika,
- odpowiedzialności pośrednika,
- czasie trwania umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami,
- prawie odstąpienia od umowy (Jak wycofać się z umowy, z pośrednikiem nieruchomości? ).
Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, z wyjątkiem kosztów określonych w art. 33, art. 34 ust. 2 i art. 35. Jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy.
Ustawa o prawach konsumenta wprowadza szereg zmian w Kodeksie Cywilnym i innych przepisach prawa, zawiera również informacje dotyczące korzystania z prawa odstąpienia od umowy oraz wzór pouczenia o odstąpieniu od umowy.
Rodzaje umów pośrednictwa
W przypadku sprzedaży właściciel nieruchomości może podpisać tzw.:
umowę otwartą pośrednictwa sprzedaży,
umowę pośrednictwa sprzedaży na wyłączność,
umowę pośrednictwa sprzedaży nieruchomości na zasadach wyłączności typu bezpośredniego.
umowę otwartą pośrednictwa sprzedaży,
umowę pośrednictwa sprzedaży na wyłączność,
umowę pośrednictwa sprzedaży nieruchomości na zasadach wyłączności typu bezpośredniego.
Umowa pośrednictwa otwarta
W przypadku otwartej umowy pośrednictwa sprzedaży nieruchomości, właściciel nieruchomości zgłasza chęć jej sprzedaży do kilku biur pośrednictwa, podpisując tym samym kilka umów pośrednictwa typu otwartego. W otwartej umowie pośrednictwa pośrednik, zobowiązuje się do dokonywania dla zamawiającego czynności zmierzających do zawarcia umowy końcowej w obrocie nieruchomościami, a zamawiający zobowiązuje się do zapłaty pośrednikowi wynagrodzenia. Umowa pośrednictwa typu otwartego zwykle obowiązuje na czas nieokreślony(nieoznaczony), aż do znalezienia nabywcy.
Prowizję ( wynagrodzenie pośrednika wyrażone procentowo od ceny transakcji w przypadku sprzedaży ) płacą obie strony transakcji, czyli zarówno sprzedający, jak i kupujący. Jest to korzystne dla sprzedającego nieruchomość, ale nie dla kupującego.
Prowizję ( wynagrodzenie pośrednika wyrażone procentowo od ceny transakcji w przypadku sprzedaży ) płacą obie strony transakcji, czyli zarówno sprzedający, jak i kupujący. Jest to korzystne dla sprzedającego nieruchomość, ale nie dla kupującego.
Umowa pośrednictwa na wyłączność
Umowa pośrednictwa może być sporządzona z zastrzeżeniem wyłączności na rzecz pośrednika, stosuje się do niej przepisy art. 550 k.c. ( Jeżeli w umowie sprzedaży zastrzeżona została na rzecz kupującego wyłączność bądź w ten sposób, że sprzedawca nie będzie dostarczał rzeczy określonego rodzaju innym osobom, bądź też w ten sposób, że kupujący będzie jedynym odsprzedawcą zakupionych rzeczy na oznaczonym obszarze, sprzedawca nie może w zakresie, w którym wyłączność została zastrzeżona, ani bezpośrednio, ani pośrednio zawierać umów sprzedaży, które mogłyby naruszyć wyłączność przysługującą kupującemu ). Wyłączność udzielona przez zamawiającego oznacza, że zamawiający nie będzie powierzał innym osobom czynności zmierzających np. do zbycia przedmiotowej nieruchomości poprzez sprzedaż.
Najczęściej umowy pośrednictwa sprzedaży w obrocie nieruchomościami z zastrzeżeniem wyłączności są sformułowane w ten sposób, że sprzedający zobowiązuje się zapłacić pośrednikowi prowizję, jeżeli w trakcie trwania umowy ( zazwyczaj zawartej na czas określony ) nieruchomość będąca przedmiotem umowy zostanie sprzedana klientowi, który oglądał nieruchomość i uzyskał skierowanie adresowe od pośrednika. Zawarcie umowy na zasadzie wyłączności, oznacza obowiązek zawarcia transakcji sprzedaży nieruchomości za pośrednictwem pośrednika bez względu na sposób nawiązania kontaktu z nabywcą (kontrahentem), a także oznacza obowiązek zapłaty umówionego wynagrodzenia, w przypadku wykonania zobowiązań przez pośrednika. Umowa pośrednictwa powinna określać wysokość należnego pośrednikowi odszkodowania w przypadku dokonania transakcji bez udziału pośrednika, w określonym w umowie czasie po okresie jej obowiązywanie, ze wskazanym przez pośrednika nabywcą. Umowa na wyłączność motywuje pośrednika do zaangażowania, m.in. w reklamę, większych środków i ułatwia współpracę z innymi pośrednikami; zawierana jest na czas określony: np. 6 miesięcy - mieszkania, rok i dłużej - domy, działki. Pośrednik przyjmując ofertę na wyłączność, zwykle wprowadza ją i udostępnia wszystkim pośrednikom poprzez komputerowy system wielokrotnego oferowania nieruchomości MLS. System MLS ( Multiple Listing System ) to informatyczny system wielokrotnego oferowania zawierający uporządkowane informacje o ofertach nieruchomości. Pośrednik ma obowiązek wprowadzenia oferty do systemu, w ten sposób dokonuje jej rozpowszechnienia wśród innych pośredników, z którymi współpracuje w ramach systemu. Należy podkreślić, że pośrednik może włączyć ofertę do systemu MLS jedynie w sytuacji zawarcia umowy pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości na zasadzie wyłączności. Współpraca w ramach systemu MLS jest korzystna dla klienta, pozwala włączyć do sprzedaży innych pośredników, przyśpieszyć i zwiększyć szansę na szybką sprzedaż nieruchomości. Prowizję płacą obie strony transakcji, czyli zarówno sprzedający, jak i kupujący. Zawieranie umów na zasadzie wyłączności zalecane jest przez Standardy Zawodowe Pośredników w Obrocie Nieruchomościami.
Najczęściej umowy pośrednictwa sprzedaży w obrocie nieruchomościami z zastrzeżeniem wyłączności są sformułowane w ten sposób, że sprzedający zobowiązuje się zapłacić pośrednikowi prowizję, jeżeli w trakcie trwania umowy ( zazwyczaj zawartej na czas określony ) nieruchomość będąca przedmiotem umowy zostanie sprzedana klientowi, który oglądał nieruchomość i uzyskał skierowanie adresowe od pośrednika. Zawarcie umowy na zasadzie wyłączności, oznacza obowiązek zawarcia transakcji sprzedaży nieruchomości za pośrednictwem pośrednika bez względu na sposób nawiązania kontaktu z nabywcą (kontrahentem), a także oznacza obowiązek zapłaty umówionego wynagrodzenia, w przypadku wykonania zobowiązań przez pośrednika. Umowa pośrednictwa powinna określać wysokość należnego pośrednikowi odszkodowania w przypadku dokonania transakcji bez udziału pośrednika, w określonym w umowie czasie po okresie jej obowiązywanie, ze wskazanym przez pośrednika nabywcą. Umowa na wyłączność motywuje pośrednika do zaangażowania, m.in. w reklamę, większych środków i ułatwia współpracę z innymi pośrednikami; zawierana jest na czas określony: np. 6 miesięcy - mieszkania, rok i dłużej - domy, działki. Pośrednik przyjmując ofertę na wyłączność, zwykle wprowadza ją i udostępnia wszystkim pośrednikom poprzez komputerowy system wielokrotnego oferowania nieruchomości MLS. System MLS ( Multiple Listing System ) to informatyczny system wielokrotnego oferowania zawierający uporządkowane informacje o ofertach nieruchomości. Pośrednik ma obowiązek wprowadzenia oferty do systemu, w ten sposób dokonuje jej rozpowszechnienia wśród innych pośredników, z którymi współpracuje w ramach systemu. Należy podkreślić, że pośrednik może włączyć ofertę do systemu MLS jedynie w sytuacji zawarcia umowy pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości na zasadzie wyłączności. Współpraca w ramach systemu MLS jest korzystna dla klienta, pozwala włączyć do sprzedaży innych pośredników, przyśpieszyć i zwiększyć szansę na szybką sprzedaż nieruchomości. Prowizję płacą obie strony transakcji, czyli zarówno sprzedający, jak i kupujący. Zawieranie umów na zasadzie wyłączności zalecane jest przez Standardy Zawodowe Pośredników w Obrocie Nieruchomościami.
Umowa pośrednictwa bezpośrednia
Profesjonalni pośrednicy w obrocie nieruchomościami oferują swoim klientom podpisanie tzw. umowy bezpośredniej. Jest to zasadniczo umowa na wyłączność, z tą jednak różnicą, że wynagrodzenie płaci tylko sprzedający. Zwykle oferta nieruchomości zostaje wprowadzona do systemu MLS i jest oferowana klientom poszukującym przez wszystkich pośredników, co gwarantuje najszybszą sprzedaż. W umowie bezpośredniej pośrednik zobowiązuje się, że nie pobierze wynagrodzenia od kupującego, uzyskuje także zgodę na reklamowanie nieruchomości w mediach oraz publikowanie pełnego adresu nieruchomości. Klient poszukujący, znając adres oferty bezpośredniej, może łatwo sprawdzić jej lokalizację, nie płaci prowizji, koncentruje się tylko na poszukiwaniu nieruchomości, a następnie negocjacjach ceny. Fakt, że klient kupujący nie płaci prowizji, znacznie przyspiesza sprzedaż nieruchomości ( Więcej: Urszula Wysokińska NGA patrz również Poradniki i komunikaty prasowe UOKiK: Jak poradzić sobie na rynku nieruchomości? Oraz Pośrednik poszukiwany ).
Zobowiązania zamawiającego w umowach pośrednictwa na wyłączność
Właściciel nieruchomości w umowach pośrednictwa sprzedaży na wyłączność i bezpośredniej oświadcza m.in., że:
– zobowiązuje się kierować do biura pośrednika wszystkich klientów zainteresowanych kupnem nieruchomości,
– nie jest związany żadną inną umową pośrednictwa sprzedaży oferowanej nieruchomości,
– zobowiązuje się współdziałać z pośrednikiem w organizowaniu oględzin nieruchomości przez potencjalnych klientów
– zobowiązuje się prowadzić negocjacje z klientami wyłącznie z udziałem pośrednika,
– zobowiązuje się informować pośrednika o wszystkich zgłaszających się i zainteresowanych ofertą klientach,
– zobowiązuje się nie prezentować nieruchomości osobom, które nie przybędą w asyście pośrednika.
W przypadku umowy na wyłączność i umowy bezpośredniej sprzedający kontaktuje się tylko z jednym biurem nieruchomości. Pośrednik realizując, umowę pośrednictwa angażuje się do swojego zadania, jakim jest szybka sprzedaż, bo wie, że on sam za wykonaną pracę otrzyma wynagrodzenie, a inny pośrednik będzie z nim chętnie współpracować przy poszukiwaniu potencjalnego nabywcy oferowanej nieruchomości.
Sprzedający, decydując się na podpisanie umowy na wyłączność lub umowy bezpośredniej pośrednictwa daje pośrednikowi wyłączne prawo do sprzedaży swojej nieruchomości, co pozwala pośrednikowi efektywnie reklamować i promować przeznaczoną do sprzedaży nieruchomość. Pośrednik bierze aktywny udział w prezentacjach nieruchomości, w negocjacjach ceny sprzedaży oraz gwarantuje wynagrodzenie dla innego, współpracującego z nim pośrednika, obsługującego przyszłego nabywcę. Klient kupujący nie płaci prowizji, wszelkie negocjacje ceny zależne są od właściciela nieruchomości lub pośrednika mającego do tego typu działań stosowne pełnomocnictwo.
– zobowiązuje się kierować do biura pośrednika wszystkich klientów zainteresowanych kupnem nieruchomości,
– nie jest związany żadną inną umową pośrednictwa sprzedaży oferowanej nieruchomości,
– zobowiązuje się współdziałać z pośrednikiem w organizowaniu oględzin nieruchomości przez potencjalnych klientów
– zobowiązuje się prowadzić negocjacje z klientami wyłącznie z udziałem pośrednika,
– zobowiązuje się informować pośrednika o wszystkich zgłaszających się i zainteresowanych ofertą klientach,
– zobowiązuje się nie prezentować nieruchomości osobom, które nie przybędą w asyście pośrednika.
W przypadku umowy na wyłączność i umowy bezpośredniej sprzedający kontaktuje się tylko z jednym biurem nieruchomości. Pośrednik realizując, umowę pośrednictwa angażuje się do swojego zadania, jakim jest szybka sprzedaż, bo wie, że on sam za wykonaną pracę otrzyma wynagrodzenie, a inny pośrednik będzie z nim chętnie współpracować przy poszukiwaniu potencjalnego nabywcy oferowanej nieruchomości.
Sprzedający, decydując się na podpisanie umowy na wyłączność lub umowy bezpośredniej pośrednictwa daje pośrednikowi wyłączne prawo do sprzedaży swojej nieruchomości, co pozwala pośrednikowi efektywnie reklamować i promować przeznaczoną do sprzedaży nieruchomość. Pośrednik bierze aktywny udział w prezentacjach nieruchomości, w negocjacjach ceny sprzedaży oraz gwarantuje wynagrodzenie dla innego, współpracującego z nim pośrednika, obsługującego przyszłego nabywcę. Klient kupujący nie płaci prowizji, wszelkie negocjacje ceny zależne są od właściciela nieruchomości lub pośrednika mającego do tego typu działań stosowne pełnomocnictwo.
Jak wypowiedzeć umowę pośrednictwa?
Wypowiedzenie jest oświadczeniem złożonym przez jedną ze stron umowy, które dla swej skuteczności nie wymaga akceptacji drugiej strony. Możliwość wypowiedzenia umowy wynika z przepisów prawa - Kodeks cywilny ( art. 77, art. 746 § 3 ), jak i z zawartych w umowie postanowień. Umowa pośrednictwa, opiera się na stosunku wzajemnego zaufania stron, jej charakter sprawia, że może być wypowiedziana przez każdą ze stron nawet bez ważnego powodu oraz że strony nie mogą w umowie z góry zrzec się uprawnienia do jej wypowiedzenia z ważnych powodów.
W orzecznictwie sądowym (III Ca 1458/16): "Unormowanie umowy pośrednictwa zbliża ją najbardziej do umowy agencyjnej ( art. 758 – 764 k.c.), nie zaś do umowy zlecenia. Chodzi w niej bowiem o dokonywanie czynności faktycznych, a nie prawnych, jak ma to miejsce w umowie zlecenia, a poza tym pośrednik działa samodzielnie i nie ma obowiązku stosowania się do zaleceń zlecającego, bezpośrednim celem jego działań nie jest wywołanie określonego skutku prawnego, lecz stworzenie warunków, w których zawarcie umowy jest możliwe z udziałem samych zainteresowanych, a prawo do wynagrodzenia nabywa tylko wtedy gdy stworzone przez niego warunki doprowadzą do zawarcia umowy. Stosownie do przepisu KC art. 764 2 § 1, umowa agencyjna, chociażby była zawarta na czas oznaczony, może być wypowiedziana bez zachowania terminów wypowiedzenia z powodu niewykonania obowiązków przez jedną ze stron w całości lub znacznej części, a także w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności."
Umowa pośrednictwa na czas określony obowiązuje przez cały okres jej trwania i wygasa, dopiero po upłynięciu terminu jej obowiązywania, zgodnie z postanowieniami zawartymi w umowie. O zasadności wypowiedzenia umowy pośrednictwa na czas określony i jego ewentualnych skutkach może decydować sąd.
W przypadku umowy pośrednictwa zawartej na czas nieokreślony można ją rozwiązać, zachowując okres wypowiedzenia, art. 365 k.c. - Zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu. Wypowiedzenie niezgodne z przepisami prawa lub postanowieniami zawartej umowy staje się bezskuteczne. Okres wypowiedzenia może być przewidziany w umowie, wynikać z ustawy lub ze zwyczaju. Jeśli termin wypowiedzenia nie wynika z powyższego, to zobowiązanie bezterminowe wygasa niezwłocznie po wypowiedzeniu.
Umowa pośrednictwa zawarta na czas nieokreślony wygasa dopiero po wypowiedzeniu jej przez jedną ze stron.
Postanowienie dotyczące wypowiedzenia, powinno być w umowie pośrednictwa jasno sformułowane np.:
"Stronom przysługuje prawo do wypowiedzenia niniejszej umowy. Wypowiedzenie powinno nastąpić w formie pisemnej na jeden miesiąc naprzód przed planowanym terminem rozwiązania umowy." i jeśli to konieczne odpowiednio zgodnie z prawem doprecyzowany, np. strony mogą ograniczyć możliwość wypowiedzenia umowy do ustalonych ważnych powodów.
Wypowiedzenie umowy pośrednictwa w formie pisemnej powinno zawierać, poza danymi adresowymi i podpisem, treść wypowiedzenia umowy pośrednictwa np.:
"Niniejszym oświadczam, iż wypowiadam umowę pośrednictwa sprzedaży mojego domu/mieszkania/działki zawartą dnia ………………… w …………………".
Do wypowiedzenia umowy nie dołączamy żadnych dokumentów. W zależności od zapisów w umowie pośrednictwa, wypowiedzenie może czasami powodować umowne skutki finansowe, jeśli konieczne przydatną może być porada w kancelarii adwokackiej. Wypowiedzenie umowy pośrednictwa wywołuje skutek z chwilą doręczenia. Warto wiedzieć, iż w przypadku braku odbioru awizowanej przesyłki poleconej można przyjąć, że wypowiedzenie umowy pośrednictwa zostało dokonane z chwilą upływu terminu drugiej awizacji.
Natomiast prawo odstąpienia od umowy wynika z Ustawy o prawach konsumenta. W przypadku, zawarcia umowy pośrednictwa w lokalu przedsiębiorcy, można ją wypowiedzieć pisemnie i dostarczyć pośrednikowi wypełniony formularz o odstąpieniu od umowy - patrz Ustawa o prawach konsumenta
– Adresat [w tym miejscu przedsiębiorca powinien wpisać nazwę przedsiębiorcy, pełny adres pocztowy oraz, o ile są dostępne, numer faksu i adres e-mail]
– Ja/My(*) niniejszym informuję/informujemy(*) o moim/naszym odstąpieniu od umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami(*)
– Data zawarcia umowy
– Imię i nazwisko konsumenta (-ów)
– Adres konsumenta (-ów)
– Podpis konsumenta (-ów) (tylko jeżeli formularz jest przesyłany w wersji papierowej)
– Data
----------------------------------------
(*) Niepotrzebne skreślić.
Strona umowy pośrednictwa, ma prawo wypowiedzieć umowę pośrednictwa ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli pośrednik nie dopełnił obowiązku ubezpieczenia i nie przedłożył kopii dokumentu ubezpieczenia w ciągu 7 dni od dnia otrzymania pisemnego wezwania - art. 181 ust. 3b Ustawy o gospodarce nieruchomościami.
W orzecznictwie sądowym (III Ca 1458/16): "Unormowanie umowy pośrednictwa zbliża ją najbardziej do umowy agencyjnej ( art. 758 – 764 k.c.), nie zaś do umowy zlecenia. Chodzi w niej bowiem o dokonywanie czynności faktycznych, a nie prawnych, jak ma to miejsce w umowie zlecenia, a poza tym pośrednik działa samodzielnie i nie ma obowiązku stosowania się do zaleceń zlecającego, bezpośrednim celem jego działań nie jest wywołanie określonego skutku prawnego, lecz stworzenie warunków, w których zawarcie umowy jest możliwe z udziałem samych zainteresowanych, a prawo do wynagrodzenia nabywa tylko wtedy gdy stworzone przez niego warunki doprowadzą do zawarcia umowy. Stosownie do przepisu KC art. 764 2 § 1, umowa agencyjna, chociażby była zawarta na czas oznaczony, może być wypowiedziana bez zachowania terminów wypowiedzenia z powodu niewykonania obowiązków przez jedną ze stron w całości lub znacznej części, a także w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności."
Umowa pośrednictwa na czas określony obowiązuje przez cały okres jej trwania i wygasa, dopiero po upłynięciu terminu jej obowiązywania, zgodnie z postanowieniami zawartymi w umowie. O zasadności wypowiedzenia umowy pośrednictwa na czas określony i jego ewentualnych skutkach może decydować sąd.
W przypadku umowy pośrednictwa zawartej na czas nieokreślony można ją rozwiązać, zachowując okres wypowiedzenia, art. 365 k.c. - Zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu. Wypowiedzenie niezgodne z przepisami prawa lub postanowieniami zawartej umowy staje się bezskuteczne. Okres wypowiedzenia może być przewidziany w umowie, wynikać z ustawy lub ze zwyczaju. Jeśli termin wypowiedzenia nie wynika z powyższego, to zobowiązanie bezterminowe wygasa niezwłocznie po wypowiedzeniu.
Umowa pośrednictwa zawarta na czas nieokreślony wygasa dopiero po wypowiedzeniu jej przez jedną ze stron.
Postanowienie dotyczące wypowiedzenia, powinno być w umowie pośrednictwa jasno sformułowane np.:
"Stronom przysługuje prawo do wypowiedzenia niniejszej umowy. Wypowiedzenie powinno nastąpić w formie pisemnej na jeden miesiąc naprzód przed planowanym terminem rozwiązania umowy." i jeśli to konieczne odpowiednio zgodnie z prawem doprecyzowany, np. strony mogą ograniczyć możliwość wypowiedzenia umowy do ustalonych ważnych powodów.
Wypowiedzenie umowy pośrednictwa w formie pisemnej powinno zawierać, poza danymi adresowymi i podpisem, treść wypowiedzenia umowy pośrednictwa np.:
"Niniejszym oświadczam, iż wypowiadam umowę pośrednictwa sprzedaży mojego domu/mieszkania/działki zawartą dnia ………………… w …………………".
Do wypowiedzenia umowy nie dołączamy żadnych dokumentów. W zależności od zapisów w umowie pośrednictwa, wypowiedzenie może czasami powodować umowne skutki finansowe, jeśli konieczne przydatną może być porada w kancelarii adwokackiej. Wypowiedzenie umowy pośrednictwa wywołuje skutek z chwilą doręczenia. Warto wiedzieć, iż w przypadku braku odbioru awizowanej przesyłki poleconej można przyjąć, że wypowiedzenie umowy pośrednictwa zostało dokonane z chwilą upływu terminu drugiej awizacji.
Natomiast prawo odstąpienia od umowy wynika z Ustawy o prawach konsumenta. W przypadku, zawarcia umowy pośrednictwa w lokalu przedsiębiorcy, można ją wypowiedzieć pisemnie i dostarczyć pośrednikowi wypełniony formularz o odstąpieniu od umowy - patrz Ustawa o prawach konsumenta
– Adresat [w tym miejscu przedsiębiorca powinien wpisać nazwę przedsiębiorcy, pełny adres pocztowy oraz, o ile są dostępne, numer faksu i adres e-mail]
– Ja/My(*) niniejszym informuję/informujemy(*) o moim/naszym odstąpieniu od umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami(*)
– Data zawarcia umowy
– Imię i nazwisko konsumenta (-ów)
– Adres konsumenta (-ów)
– Podpis konsumenta (-ów) (tylko jeżeli formularz jest przesyłany w wersji papierowej)
– Data
----------------------------------------
(*) Niepotrzebne skreślić.
Strona umowy pośrednictwa, ma prawo wypowiedzieć umowę pośrednictwa ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli pośrednik nie dopełnił obowiązku ubezpieczenia i nie przedłożył kopii dokumentu ubezpieczenia w ciągu 7 dni od dnia otrzymania pisemnego wezwania - art. 181 ust. 3b Ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Umowa pośrednictwa wzór - Podstawowe zapisy (klauzule) w umowach pośrednictwa sprzedaży nieruchomości
- Data i miejsce zawarcia umowy
- Nazwa i adresy Stron umowy "Zamawiający" - "Pośrednik", adres do korespondencji Zamawiającego
- Wskazanie pośrednika odpowiedzialnego zawodowo za wykonanie umowy
- Numer licencji agenta pośrednictwa w obrocie nieruchomościami
- Dane dotyczące przedmiotu umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami
- Opis nieruchomości - przedmiotu umowy
- Cel umowy pośrednictwa
- Czy umowa jest umową na wyłączność, czy też nie; warunki umowy na wyłączność
- Zobowiązanie pośrednika do dokonania na rzecz zamawiającego czynności zmierzających do zawarcia umowy będącej przedmiotem usługi pośrednictwa w obrocie nieruchomościami obejmujące, m.in. zapoznanie się ze stanem nieruchomości, współpracę z innymi firmami w celu poszukiwania osób zainteresowanych nabyciem reklamowanej nieruchomości, pomoc w gromadzeniu dokumentów wymaganych do podpisania umowy, przygotowanie i organizacja podpisania notarialnej umowy przenoszącej własność
- Zamawiający powierza wykonywanie czynności pośrednictwa dotyczące przedmiotowej nieruchomości, dla celu określonego w umowie. Zobowiązania zamawiającego, m.in. zamawiający będzie traktować uzyskane od pośrednika wiadomości o skierowanych klientach jako poufne w stosunku do osób trzecich. Zamawiający powiadomi pośrednika o zamiarze i terminie podpisania umowy notarialnej. Zgoda zamawiającego na wykonywanie usługi pośrednictwa przez pośrednika dla obu stron transakcji na warunkach uczciwego traktowania.
- Upoważnienie dla pośrednika do występowania w imieniu zamawiającego do organów administracji, urzędów oraz sądów o wydanie i okazanie dokumentów, które okażą się niezbędne lub pomocne do zrealizowania celu umowy pośrednictwa, jak również do ich odbioru
- Należne opłaty i wynagrodzenie pośrednika
- Ustalenia, w tym warunki płatności
- Współpracę z innymi firmami pośrednictwa w obrocie nieruchomościami
- Ewentualne ograniczenia świadczonych usług
- Określić jednoznacznie, czy pośrednik nieruchomości działa wyłącznie dla jednej strony transakcji
- Okres ważności umowy
- Zasady i warunki rozwiązania (wypowiedzenia) umowy pośrednictwa - Możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy
- Możliwość i sposób przedłużenia ważności umowy pośrednictwa
- Informacja na temat ubezpieczenia pośrednika - Kopia dokumentu ubezpieczenia, o którym mowa w art. 181 ust. 3 Ustawy o gospodarce nieruchomościami, aktualnego na dzień zawarcia umowy pośrednictwa stanowi do niej załącznik. Pośrednik w obrocie nieruchomościami niezwłocznie informuje stronę umowy pośrednictwa o wszelkich zmianach danych zawartych w dokumencie ubezpieczenia i o zawarciu nowej umowy ubezpieczenia, przekazując kopię dokumentu ubezpieczenia. Odpowiedzialność cywilna za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, zgodnie z art. 471 k.c., jest uzależniona od zaistnienia szkody i jej rozmiaru.
- Oświadczenie o ochronie danych osobowych, zgoda zamawiającego na przetwarzanie danych osobowych i współpracę z innymi biurami pośrednictwa.
Zgadzam się na przetwarzanie moich danych osobowych (imię, nazwisko, telefon, e-mail) przez firmę …………… z siedzibą w ……………, ul. ……………, w celu …………… [np. reklamy mojej działki na sprzedaż]. Klient - Osoba fizyczna powinna zostać również poinformowana, kto administruje dane osobowe oraz możliwości cofnięcia zgody na przetwarzanie informacji. - Klauzula dotycząca właściwej miejscowo jurysdykcji
- Podpisy stron umowy
Świadectwo charakterystyki energetycznej
Ustawa o charakterystyce energetycznej budynków ( Dz.U. 2014 poz. 1200 ) i Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy - Prawo budowlane ( Dz.U. 2022 poz. 2206 ) określają m.in.: zasady sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynku, lub części budynku: 1) zbywanego na podstawie umowy sprzedaży; 2) zbywanego na podstawie umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu; 3) wynajmowanego. Przez charakterystykę energetyczną należy rozumieć zbiór danych i wskaźników energetycznych budynku, lub części budynku, określających całkowite zapotrzebowanie na energię niezbędną do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem.
Zgodnie z ustawą, właściciel lub zarządca budynku lub części budynku lub osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub osoba, której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, przekazuje odpowiednio nabywcy albo najemcy: 1) świadectwo charakterystyki energetycznej – przy zawarciu umowy sprzedaży albo zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu; 2) kopię świadectwa charakterystyki energetycznej – przy zawarciu umowy najmu. Świadectwo charakterystyki energetycznej jest ważne przez 10 lat od dnia jego sporządzenia. Sporządzenie i przekazanie dokumentu jest obowiązkowe przy sprzedaży i wynajmie mieszkania lub budynku, fakt przekazania świadectwa, będzie odnotowany w akcie notarialnym.
Zgodnie z ustawą świadectwo energetyczne może wykonać osoba posiadająca wymagane uprawnienia budowlane. Wykaz osób uprawnionych do sporządzania świadectw można znaleźć pod adresem: https://rejestrcheb.mrit.gov.pl/rejestr-uprawnionych
Znajdź na mapie Świadectwa charakterystyki energetycznej
Zgodnie z ustawą, właściciel lub zarządca budynku lub części budynku lub osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub osoba, której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, przekazuje odpowiednio nabywcy albo najemcy: 1) świadectwo charakterystyki energetycznej – przy zawarciu umowy sprzedaży albo zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu; 2) kopię świadectwa charakterystyki energetycznej – przy zawarciu umowy najmu. Świadectwo charakterystyki energetycznej jest ważne przez 10 lat od dnia jego sporządzenia. Sporządzenie i przekazanie dokumentu jest obowiązkowe przy sprzedaży i wynajmie mieszkania lub budynku, fakt przekazania świadectwa, będzie odnotowany w akcie notarialnym.
Zgodnie z ustawą świadectwo energetyczne może wykonać osoba posiadająca wymagane uprawnienia budowlane. Wykaz osób uprawnionych do sporządzania świadectw można znaleźć pod adresem: https://rejestrcheb.mrit.gov.pl/rejestr-uprawnionych
Znajdź na mapie Świadectwa charakterystyki energetycznej
Literatura
- Brzeszczyńska S., Umowy w obrocie nieruchomościami, C.H. Beck 2003
- Brzeziński Z., Pośrednik na rynku nieruchomości, Poltext 2002
- Damasiewicz A., Korus K., Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami, LexisNexis 2006
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny
- Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków
- Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy - Prawo budowlane ( Dz.U. 2022 poz. 2206 )
- Ustawa o gospodarce nieruchomościami, z dnia 21 sierpnia 1997 r.
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych (RODO), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L z 2016 r. nr 119, str. 1).
Pośrednik nie powinien oferować na rynku żadnych nieruchomości swoich potencjalnych klientów, bez podpisanej umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami.
Klient zamawiający po podpisaniu, np. umowy pośrednictwa sprzedaży nieruchomości, może żądać od pośrednika udokumentowania działań, jakie podjął pośrednik, aby zrealizować umowę. Prawa zamawiającego wynikają z podpisanej umowy pośrednictwa, Ustawy o prawach konsumenta, Standardów zawodowych pośredników, przepisów dotyczących zawierania umów ( Kodeks Cywilny). Zakazane jest stosowanie w w/w umowach pośrednictwa postanowień zamieszczonych w rejestrze niedozwolonych klauzul umownych UOKiK.
Znajdź agencję nieruchomości.
Sprzedający jako właściciel nieruchomości może zaangażować pośrednika również m.in. w celu prowadzenia pertraktacji i negocjacji cenowych. Bądź zawsze uczciwym, otwartym i komunikatywnym w kontaktach z potencjalnym nabywcą, pamiętaj, aby nie składać oświadczeń na temat sprzedawanej nieruchomości, które byłyby niezgodne z prawdą lub wprowadzały w błąd.
Podziel się linkiem: